Қара жорға – бірлік биі

Қара жорға – буын биі

Қара жорға – бірлік биі

Сөзі: Қазақ халқыныкі
Әні: Қазақ халқыныкі

Сөзі: Қазақ халқыныкі, Б.Р. Кенішбаевтікі
Әні: Қазақ халқыныкі

Қара жорға болмаса, бидің сәні келер ме,
Қос етек көйлек кимесе, қыздың сәні келе ме.
Ал, қанеки, жолдастар, біреуің шық тойбастар,
Той дегенде дейді екен, домалайды қу бастар.

Ал, халайық, билеңдер, билеңіздер сүйгенмен,
Басыңыздар шаттанып, қара жорға биіне.
Қозсын барлық делебе, қан тарасын денеге.
Қара жорға болмаса, тойдың сәні келер ме.

Қара жорға ойнаңдар, қой десе де қоймаңдар,
Қос жүректің шаттығын, дәл осылай тойлаңдар,
Келе бермес ыңғайға, дәл осындай күн қайда,
Ойнаңыздар жамағат, билеңіздер мұндайда.

Шалдар жүрсін шаттанып, жанарынан от жанып,
Би билесін майданда, кемпіріне мақтанып.
Кемпір жүрсін кеңкілдеп, ақ жаулығы желкілдеп,
Шалдарына көз қысып, би билесін селкілдеп.

Биле жеңгем білемін, мына тойдың гүлі едің,
Ағалардың қалайда, дір-дір еткіз жүрегін.
Салауатты ағасы, азаматтың сарасы,
Билеп жатқан сылқылдап, келіншектерге қарашы.

Биле-биле жігіттер, жанып тұрған үміттер,
Шыққанынша тоқтама, маңдайыңнан тұнық тер.
Биле қыздар бұралып, сауық сайран құратып,
Жауласын бір от сезім, жүректерде сұрапыл.

Қыздар солай маздасын, жүрек қылын қозғасын,
Көрген кезде жігіттер, талып түсе жаздасын.
Ғашықтардың тіл қатып, жүректері жыр қатып,
Қыз бен жігіт қосылып, билеу деген бір бақыт.

Биле-биле сұлуым, қандай ғажап күлуің,
Сыртылдасын саусағың, былқылдасын буының.
Анау тұрған бойжеткен, сүйкімді еді-ау ой неткен,
Талайлаған жігіттің, жүректерін сөйлеткен.

Қара жорға болмаса, бидің сәні келер ме,
Қос етек көйлек кимесе, қыздың сәні келе ме.
Қара жорға ойнаңдар қой десе де қоймаңдар,
Қос жүректің шаттығын, дәл осылай тойлаңдар.

Қазақстан – ықылым заман

Қара жорға болмаса, бидің сәні келер ме?!
Бейбітшілік болмаса, әлем сәні келе ме?!
Ал, қанеки, халықтар, қазақ шықты тойбастар.
Бейқұт заман әкелген, қазақ әр кез би бастар.

Ал, халықтар, билеңдер, билеңіздер ән-күймен,
Басыңыздар шаттанып, қара жорға биіне.
Бұл би барлық елдерге, кең тарасын әлемге.
Қара жорға болмаса, тойдың сәні келер ме?!

Қара жорға ойнаңдар, қой десе де қоймаңдар,
Халықтардың бірлігін, дәл осылай тойлаңдар.
Келе бермес ыңғайға, дәл осындай күн қайда,
Ойнаңыздар халықтар, билеңіздер мұндайда.

Ұрпақ жүрсін шаттанып, жанарынан от жанып,
Би билесін жаһанда, Отанына мақтанып.
Ұлттар жүрсін елміз деп, ынтымақты тең біз деп,
Ықыласпен қол қысып, би билесін гу-гулеп.

Биле елім, тірегім, мына ғалам дүрі едің,
Адамзаттың қалайда, дір-дір еткіз жүрегін.
Салауатты ағасы, азаматтың сарасы,
Билеп жатқан шаттанып, қазақтарға қарашы.

Биле-ойла халықтар, жанып тұрған үміттер,
Тазарғанша тоқтама, Ата мекен – Ана Жер.
Биле ұлттар құралып, соғыс, ұрыс тоқталып,
Тынышталсын Жер Ана, жұмақ заман орналып.

Ұлттар солай маздасын, бірлік қылын қозғасын,
Көрген кезде содырлар, талып түсіп, тұрмасын.
Ел мен елдер тіл қатып, ынтымақты жыр қатып,
Ұлт пен ұлыс қосылып, билеу деген бір бақыт.

Биле-биле, ой, халқым, қандай ғажап болмысың,
Сарқылмасын ой-санаң, бұзылмасын сән-салтың.
Қазақстан жер екен, табиғаты ой неткен,
Талайлаған елдердің, жүректерін сөйлеткен.

Қара жорға болмаса, бидің сәні келер ме?!
Бейбітшілік болмаса, әлем сәні келе ме?!
Қара жорға ойнаңдар, қой десе де қоймаңдар,
Халықтардың бірлігін, дәл осылай тойлаңдар

Астана – 2013 жыл – 12 маусым

«Қара жорға» биі, осы бидің орындалуын сүйемелдейтін ән мен сөз маған өте қатты ұнайды. Сөздері мағыналы, әні құдіретті, биі керемет. Бірақ, байқасам, елімізге шетелдік қазақтар әкелген өлеңнің ықылым заманғы түп нұсқа мәтінін, көп жағыдайда ақындар, әншілер өзгертіп айтып жүргенін көрдім. Интернетке кірсем «Қара жорға» өлеңінің сөзінің көптеген мәтіні кездеседі екен. Біраз сайттарда шетелдегі Қазақстан студенттері сөзі түп нұсқа мәтінге ұқсамайтын осы «Қара жорға» биін көпшіліктің алдында билеп жатқаны туралы көріністер бар екен. Сол кезде менің ойыма осы жоғарыда оң жақта келтірілген аз-маз өзгерістер орала кетті. Ұнамаса ренжімеңіздер, кешірім өтінем. Ұнаса айтып жүріңіздер. Менің ойым, осы қазақ халқының қасиетті биі мен киелі әні, олардың өлеңінің жаңа мәтіні, күллі әлемде бейбітшілік орнатуға белсенділік танытып отырған қазақ ұлтының беделін орындалған сайын көтере түсер деген үміт, қазақ елінің мерейін асыра түссін деген мақсат.

Б.Р. Кенішбаев
Астана – 2013 жыл – 12 маусым

Сондай-ақ, оқыңыз

ҚОС ТАҒДЫР

Целиноград ауданы, Ақмол ауылы,  Серік АЛЛАЖАРҰЛЫ.  (Деректі әңгіме) Өз үйінде бақытты адам ғана – шын …